As aparicións
O relato das Aparicións da Santísima Virxe María en O Corpiño, aparece descrito nun documento existente no arquivo parroquial de Santa Eulalia de Losón, parroquia na que está situado o Santuario:
“A mediados do século VIII, vivía na faldra do Monte Carrio, ao leste do deserto de Carboeiro, un ermitán que predicaba e fomentaba por toda a comarca o culto da Virxe María. A súa vida de austeridade e penitencia era obxecto de curiosidade e relixioso respecto por parte dos veciños daquelas contornas. A súa morada era constantemente visitada polos veciños, os cales anhelaban ver ao “santo”, oílo e beber dos seus beizos a verdade, as palabras de virtude milagrosa que infunden forza contra os espíritos malignos.
Morrendo o eremita os veciños acharon o seu corpo incorrupto na súa gruta e a fin de perpetuar a súa memoria, determinaron edificar unha capela coa advocación de San Adrián, no mesmo lugar onde vivira e achábase o seu corpo, dándose xa, desde entón o nome de “O Corpiño” á tumba daquel santo home, denominación que ben pronto estendeu o pobo a toda aquela comarca.
Por aqueles tempos tivo lugar a invasión dos sarracenos e cos trastornos do batallar continuo e as mudanzas da nova dominación a capela quedou arruinada.
A mediados do século XII, un día do mes de xuño, grandes nuboeiros en forma de castelos de lume, rodearon o horizonte e condensándose ruxintes ocultaron a luz do sol, anticipando a noite aos veciños daquelas contornas. Uns pastores de San Pedro de Losón asustados cos tronos e lóstregos, buscaron refuxio na arruinada capela de O Corpiño, lugar que escollían a miúdo para os seus xogos, e ao penetrar nela atopáronse de improviso bañados dunha luz misteriosa e no medio daqueles resplandores viron unha imaxe da Virxe co Neno Jesús no brazo esquerdo e un ramallete de flores na man dereita. Eles, aniñados nunha esquina, ven como a Fermosa Señora, envolta en luz radiante e chea de celestial fermosura, achégaselles riseira e dilles que fagan o Sinal da Cruz, eles se persignan e a tempestade se calma. Pasaron ata moi entrada a noite, absortos na contemplación daquela imaxe risoña que os atraía coa dozura das súas miradas e facíalles sentir un benestar indescritible, ata que os pais, vendo tornar os gandos sen pastores e temendo que algo malo acaecese a estes, saíron na súa busca achándoos moi contentos ao pé dos arruinados muros. Reprendéronos agremente, mais os nenos nada alegaron no seu favor coa intención tácita de volver ao mesmo sitio na madrugada do día seguinte sen que puidesen disimular a alegría e xúbilo do que estaban posuídos.
Ao día seguinte volveron ao mesmo sitio deténdose moito máis que a véspera e abandonando de novo os gandos. Vendo os seus pais que as amoestacións non producían o seu efecto castigáronos severamente sen dar oídos ás desculpas que nesta ocasión crían infundadas e só pretextos de común acordo para ocultar as suas falcatruadas.
Ao outro día, desatendendo as prevencións das súas familias, concorreron ao mesmo punto para prestar adoración á soberana Reina. Non podendo os familiares comprender tanta obstinación naqueles inocentes que sempre lles estiveron submisos determinaron prestar atención aos seus relatos. Entre outros o de dúas nenas que dicían: “No mesmo monte vimos nós a esa Señora e falounos con moito agarimo dicíndonos que fixésemos o Sinal da Cruz” e ademais contáronlles as marabillas e prodixios que no monte viran.
Tampouco esta vez mereceron fe os seus asertos e crendo ser todo subterfuxios e mentiras azoutáronlles cruelmente, o cal non impediu que ao outro día volvesen ao pobo máis que nunca, contando as marabillas e prodixios que tiñan lugar naquel recinto.
Esta vez determinaron seguirlles e observarlles de lonxe para o que escolleron un lugar desde o cal podían ver claramente as paredes ou ruínas de O Corpiño. Unha vez alí quedaron atónitos e marabillados dos vivos resplandores que alumaban como un novo sol aquelas montañas. Posuídos de temor e respecto non sabían que facer nin se atrevían a dar un paso para asegurarse de onde procedía aquel fenómeno e misterio e determinaron volverse ás súas casas. Uns opinaban que debían divulgar o que viran; mais outros pola contra, crían parecer máis acertado repetir as observacións e asegurarse ben do caso antes de expoñerse ás burlas que provocaría a incredulidade dos seus veciños, e esta opinión prevaleceu.
Repetidas as observacións nas noites seguintes a súa admiración aumentaba cada vez máis ao atoparse bañados por aquela luz marabillosa e aquela sorprendente claridade que envolvía a capela do Santo Ermitán e infundía veneración nos seus corazóns.
Esta vez non titubearon en poñelo en coñecemento de todos os veciños para que emitisen o seu ditame acerca do que conviña facer nese caso, pero á súa vez estes non lles creron e supoñían que sen dúbida estaban enganados ou que padeceran algunha alucinación determinando acompañarlles polo día ao lugar da ocorrencia e rexistralo todo. Así o realizaron sen resultado algún, chegando por este motivo a desconfiar novamente da veracidade dos veciños dando lugar a inimizades entre uns e outros. Pronto cesaron estas en vista da constante aparición dos resplandores no lugar indicado. Por fin xa non dubidaron os veciños que todo aquilo era obra de Deus e que aquela Señora que só vían os pastorciños era a Nai do Salvador, que se dignaba visitar o monte de O Corpiño por amor aos homes e pola infinda misericordia do seu Fillo.
Puxeron todo en coñecemento do párroco que tampouco tiña o ánimo disposto a crer naquela aparición e por tanto, reuniu aos fregueses máis probos da parroquia entre eles unha anciá que gozaba fama de moi devota, a cal despois de recibir a Sacra Eucaristía foise á ermida e facendo oración aparecéuselle a Virxe como aos pastorciños co Neno no brazo esquerdo e o ramallete de flores na man dereita. Chea de gozo e dando grazas a deus por tan sinalado favor deu conta ao párroco e aos veciños dos cales recibira a misión de pescudar a verdade daquel suceso. Nesta ocasión o cura en persoa, e acompañado dun gran xentío, foron ao lugar da ermida en solemne rogativa desde a igrexa parroquial de San Pedro de Losón. Era o 24 de xuño e realizouse unha nova e última aparición da nosa Señora, a presenza de todo o pobo que, prostrado en terra, prorrompeu en pranto de gratitude e amor á Emperatriz dos Ceos, que desapareceu confundíndose coa atmosfera, á maneira que no aire se xera unha nube ou se disolve en tempo de verán.
De acordo cos veciños, que traballaron todos a porfía, xa persoalmente, xa prestando os seus intereses, mandou o párroco que se edificase alí unha capela e que se construíse unha imaxe da Aparecida.
Celebrouse o aniversario da aparición cunha Misa Solemne en Acción de grazas, coa colocación da Imaxe que conduciron procesionalmente e coa inauguración do Santuario. Iniciouse unha confraría, cuxos confrades chegaron ben pronto a ser tantos que investían dous días na Confesión e Comuñón”.